ANG BANAL NA PANGALAN—PAANO MALALAMAN ANG BIGKAS?
Bigyang linaw natin ang ilan sa mga bumabatikos na mali daw ang Pangalang “Jehovah” bilang Pangalan ng Diyos. Tulad ng “Ang Dating Daan” na ang lider naman nila ay walang kaalam-alam sa Hebreo at Griegong Wika, maski hindi rin naman Iskolar. Ayon sa lider ng samahan na ito na si Ginoong Soriano, ang ‘YHWH’ ay pinalitan daw ng Saksi ni Jehova ng ‘JHVH’ at dinagdagan ng mga vowels na “EOA” para maging “JeHoVaH”. Tama ba ang akusasyon ng bulaang mangangaral na ito?
Pag-aralan natin kung paano naging “JEHOVAH” o “YEHOWAH” ang bigkas dito.
Sa Ikatlong kabanata ng ating pag-aaral tungkol sa Banal na Pangalan ng Diyos, alamin naman natin kung paano nga nabigkas ang Banal na Pangalan. Gamitin natin ang (1) Masoretic Text, (2) Theophoric Names at Hebrew Grammar.
MASORETIC TEXT
Noong ika-8 siglo C.E. (980-1008C.E.) ang ilang Tiberian Jewish Scholar na tinatawag na ‘Masorete’ [mga Judiong tagakopya ng mga Kasulatan] mula sa pamilya ni Ben Asher, ay gumawa ng kopya ng Hebreong Kasulatan na may mga vowel-pionts sa bawat word. Kilala ang mga ito sa panahon ngayon bilang ‘CODEX LENINGRAD’ (B19^), at ang ‘ALEPPO CODEX’, (Parehong Masoretic Text).
Nang gawin ang Masoretic Text ay nilagyan ito ng mga masorete ng mga vowel-points ‘UPANG MAPRESERVE ANG WASTONG PAGBIGKAS SA SINAUNANG HEBREO AT UPANG MAIHATID NANG TUMPAK ANG BAWAT SALITA AT LETRA NG TEKSTO SA BIBLIYA’.
Sa Masoretic text ang Tetragrammaton na ‘JHVH’ (YHWH sa Yiddish o Ashkenazi Hebrew) ay makikita ng 6,828 na beses. Makikita rito na nilagyan ito ng mga masorete ng mga vowel-point na:
E, O, I, (JeHoViH 31 times)
E, A, (JeHVaH over 5600 times); at
E, O, A, (JeHoVaH 44times)
Bakit ganito ang vowel combination?—Dahil iyan sa tradisyon ng mga Judio na huwag bigkasin ang Pangalan ng Diyos. Ayon sa mga Masorete, ang “JeHoViH” ay hindi ang original na bigkas sa Divine Name, at hindi nila binabasa ng ganyan ang ‘JHVH’. Kundi ito ay paalala sa mga Jewish Reader sa mga sinagoga, na sa tuwing makikita nila ang Pangalan ng Diyos, “ADONAY o ELOHIM” ang dapat nilang sambitin imbes na ang mismong bigkas sa Divine Name.
Ang “JeHVaH” naman ay paalala na hindi dapat sambitin ng malakas [at upang hindi ito mabigkas ng buo] sa harap ng publiko ang Divine Name.
Ang “JeHoVaH” naman ay nagpapaalala sa mga Jew, na ito ang bigkas sa Banal na Pangalan, pero ipinagbabawal nilang itong bigkasin.
Pinakikita sa Masoretic Text na naglalaman ng preservation ng sinaunang vocalization sa hebrew na ang “JEHOVAH” ang ancient pronunciation ng Pangalan ng Diyos.
THEOPHORIC NAMES AT ANG HEBREW GRAMMAR
Alamin natin ang bigkas ng Pangalan ng Diyos sa pamamagitan ng Hebrew Suffix at Prefix.
Alam ninyo ba na may Grammar Rules ang Hebrew sa paggamit ng kombinasyon ng mga letrang YHW?—Oo, may Suffix Form at Prefix Form ang Hebrew sa paggamit ng kombinasyong YHW (JHV)
Ito ang ilan sa mga halimbawa:
Suffix form: (YSH`YHW) YESHA'YAHU
Prefix form: (YHW`SHW') YEHO'SHUA
Suffix form: (YRM`YHW) YIRME'YAHU
Prefix form: (YHW`RM) YEHO'RAM
Suffix form: (HNN`YHW) HANAN'YAHU
Prefix form: (YHW`HNN) YEHO'HANAN
Isa pa, sa pamantayan ng Hebrew Language sa paggamit ng unang tatlong letra ng Pangalan ng Diyos na ‘YHW’ (JHV sa Sephardic Hebrew) ay isa ring katibayan na “JEHOVAH” ang bigkas sa Hebrew na YHWH (JHVH)
Sa Hebrew ay may tinatawag na “THEOPHORIC NAMES”
Ang Theophoric Names ay mga Hebrew Names kung saan nakakabit ang tatlong letra ng Pangalan ng Diyos na “JHV”.
Sa Hebrew Grammar ang “JHV” kapag nasa unahan ng pangalan ay JEHO (YEHO sa Yiddish) ang bigkas dito. Pero JAHU (YAHU sa yiddish) kapag nasa hulihan.
Gamitin natin ang Yiddish Spelling na “Yod, Hey” o “YH”.
Sa Hebrew Grammar, kapag ang ‘Y’ at ‘H’ ay nasa unahan ng pangalan, laging vowel “E” ang inilalagay dito ng mga Judio sa tuwing binibigkas nila ito. Pero kapag nasa hulihan ang ‘Y’ at ‘H’, vowel “A” ang nilalagay nila kapag binibigkas nila ito.
Kaya ang ‘Y’ at ‘H’ kapag nasa unahan “YEH” ang bigkas dito. Pero kung ito ay nasa hulihan, doon lamang nagiging “YAH” ang bigkas dito.
Ito ang ilang halimbawa kapag nasa unahan ang “Y” at “H”:
YeHoram
YeHohanan
YeHosadaq
YeHosapat
YeHoshua
YeHoyada
YeHozabad
Ito naman ang halimbawa kapag nasa hulihan ng pangalan ang “Y” at “H”:
yirmeYaH
hananYaH
sidqiYaH
sepatYaH
yeshaYaH
yeda'eYaH
zebadYaH
Kaya batay sa Hebrew Grammar, ang “Jehovah” ay Hebreong bigkas (“Yehowah” sa yiddish hebrew). Patunay ito na umaayon at eksaktong eksakto sa hebrew grammar ang bigkas na “Yehowah” (Jehovah).
MATRES LECTIONIS
Noong Ancient Times, ang Hebrew ay isinusulat ng puro consonant lamang at walang vowel, paano kaya nila ito nababasa?—Lingid sa kaalaman ng marami, sa Hebrew language na puro consonant ang alphabet, ang ilan sa mga consonant na iyon ay consonant-vowel o mga consonant na nagseserve na din as vowel.
Ito ay ang mga Hebrew Letter na:
Aleph
Heh
Vav
Jod
Hebrew: (א, ה, ו, י)
“MATRES LECTIONIS” ang tawag dito ng mga Jews. Ang mga letrang iyan ay ginagamit din as vowel.
Ang “ALEPH” ay nagseserve as vowel 'a' and 'e',
Ang “HEH” ay kadalasan vowel 'a' kapag nasa hulihan at mute 'e' sa inside.
Ang “VAV” ay 'o' at 'u' naman kapag consonant na walang vowel sound ang kasunod.
Ang “JOD” ay vowel 'i' kapag consonant na walang vowel sound ang kasunod, at nagseserve din as vowel 'e'.
Paano magbabasa ng pangalan sa Hebrew gamit ang system of reading na yan?
Ito ang ilang halimbawa:
Ang spelling ng pangalang “LEA” sa Hebrew ay L'H (לֵאָה)
—Ang “L” ay consonant sound, Ang ' (aleph) ay nagseserve as vowel 'e', ang “H” ay 'a'. Kaya ang vowel ng L'H ay “E” at “A”. Kaya naman, kapag binasa ang L'H ay “LE'AH”
Ang spelling ng “JOEL” sa Hebrew ay JV'L (יוֹאֵל). Ang “J” ay nagseserve as vowel 'i', ang “V” ay 'o', ang ' (Aleph) ay 'e', at ang “L” ay consonant sound. Kaya ang vowels ng JV'L ay “I, O, E”. Ilakip mo lamang ang mga vowel sound na yan sa mga consonants na pinagmulan nila, kaya kapag binigkas ang JV'L ay “JO'EL” (‘Jowel’ at sa Ashkenazi Hebrew “Yo'el”).
Ito pa, ang spelling ng pangalan ni “ISRAEL” sa Hebrew ay JSHR'L (יִשְׂרָאֵל). Ang vowel na sineserve ng “J” (jod) ay ‘i’, ang “SH” (shin) ay only consonant, ang “R” (resh) consonant lang din, ang ' (Aleph) ay vowel ‘a’ at ‘e’, ang “L” (lamed) ay consonant letter lang din. Kaya ang vowel ng JSHR'L ay “I,A,E”. Ngayon, ilakip mo lang ang mga vowel sound na iyan sa mga consonant na pinagmulan nila, at ang pagbasa sa JSHR'L ay JISHRA'EL (Yishra'el sa Ashkenazi)
Mayroon pa, ang spelling ng pangalan ni “JUDAH” sa Hebrew ay “JHVDH” (יְהוּדָה). Paano natin matutukoy ang basa d’yan?—Katulad lang sa L'H (LE'AH), JV'L (JO'EL) at JSHR'L (JISHRA'EL).
Ang “J” ay nagseserve as vowel ‘i’, ang “H” kapag nasa inside of the word ay mute ‘e’, ang “V” ay ‘o’, pero vowel ‘u’ kapag consonant na walang vowel na sineserve ang kasunod. Ang “H” sa huli ay vowel ‘a’. Kaya ang vowel ng JHVDH ay “I,E,U,A”. Kapag nilakip mo ang mga vowel na yan sa mga pinagmulan nilang consonant, ang resulta ng pagbasa sa JHVDH ay “JEHUDAH” (Yehudah sa Ashkenazi Hebrew)
Kung gagamitin mo sa Tetragrammaton na JHVH (YHWH sa Ashkenazi Hebrew) ang way of reading na iyan sa hebrew language, matutukoy mo kung paano talaga bigkasin sa Hebrew ang Pangalan ng Diyos.
Pansinin:
Ang J (JOD) ay nagseserve as vowel ‘I’.
Ang H (HEH) na nasa inside ay mute ‘E’.
Ang V (VAV) ay ‘O’ (minsan ay ‘U’ kapag ang kasunod na letra ay consonant sound lang).
Ang H (HEH) kapag nasa hulihan ay ‘A’.
Kaya ang vowel sound na sineserve ng JHVH ay “I,E,O,A”.
Ang kailangan lang ay isama sa JHVH ang mga vowel sound na isineserve nila, at ang resulta kapag binigkas ang Tetragrammaton JHVH ay, “JEHOVAH” at “YEHOWAH” sa Yiddish o Ashkenazi Hebrew.
Maliwanag, sa way of reading ng Hebrew Language, “JEHOVAH” ang bigkas sa Pangalan ng Diyos.
Hindi kataka-taka kung bakit sinabi ng Hebrew scholar na si Richard Davis na ang YAHWEH ay NON-WORD o wala sa talasalitaang hebreo at wala sa talaan ng mga pangalang Hebreo.
KARAGDAGAN
Maliwanag, kapag pinag-aralan ang Masoretic Text at ang system of reading ng Hebrew Language at ang Hebrew Grammar, ay lumabas na angkop at eksakto ang bigkas na “JEHOVAH” o “YEHOWAH” para sa YHWH (JHVH).
KATANUNGAN:
TANONG: Mali bang gamitin ang “YAHWEH”?
SAGOT: Depende iyan kung ano ang bigkas sa Pangalan ng Diyos sa wika mo. Dahil iba-iba ang wika natin, hindi rin pare-parehas ang bigkas natin.
Mga Source:
• Reasoning From The Scriptures
• Watchtower 9/1/1953
• Watchtower 8/1/ 1960
• Watchtower 9/1/2005
Hebrew Scholars And Their Refences:
• Carl Franklin
REF: Debunking the Myth of the Sacred Names Part 1 & 2
In Defense of Jehovah's Name
• Dr. thomas strouse
REF: Scholar Myth Perpetuated on Rejecting the Masoretic Text of the OT.
• Nehemiah Gordon
REF: The Pronunciation of the Name
• Gerard Gertoux
REF: The Name of God Y.eh.ou.ah which is pronouced as it is written I_EH_OU_AH 2002 Edition and 2015 Edition.
• Howard Mazzaferro
REF: The Lord and the Tetragrammaton
• Rolf Furuli
REF: The Pronunciation of the Tetragrammaton
• R.laird Harris
REF: Introductor Hebrew Grammar
• John D. Keyser
REF: The True Pronunciation of the Sacred Name
• Michael John Rood, a Messianic Karaite Rabbi
REF: Seek God Association
• Francis Zephyrus
REF: The Catena on the Pentateuch Publish in Latin
View attachment 1338582
